GTİP VE ÖNEMİ

Armonize Sistem, uluslararası ticarete konu olan tüm ürünler için kullanılan uluslararası bir ticari sınıflandırma sistemi olup, armonize Sistem ile ilgili düzenlemeler, Dünya Gümrük Örgütü tarafından yapılmaktadır. Her ülkenin tarife cetvelinin esasını Armonize Sistem oluşturmaktadır. Armonize Sistem’de ticarete konu tüm ürünler belirli bir mantık ve sistematik çerçevesinde sınıflandırılmıştır.

GTİP, Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonunun kısaltması olmakla birlikte ülkemizde, GTİP Gümrük Tarife Cetvelinde 12’li koda verilen isimdir.

Gümrük tarife cetvelinde birbirine benzer özellikte ürünler farklı vergi oranları ve farklı ticaret politikası önlemlerini tabi tutulmakta olduğundan dış ticarette gümrük vergilerinin ve ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, GTİP sistemi üzerine oturtulmuştur. Bu sebeple ithal eşyasına uygulanacak gümrük vergisi, ilave gümrük vergisi, ek mali yükümlülük, gözetim, eş etkili vergiler ile diğer mali yükler ayrıca ithalatta standartlara uygunluk denetimine tabi ürünler, eşyanın özelliğine göre çeşitli kurumlardan alınacak izinler GTİP’ler üzerinden yürütülmektedir.

Bu doğrultuda, eşyanın doğru bir şekilde sınıflandırılması son derece önem taşımaktadır. Ne kadar önemli olduğunu aşağıda örneklerle açıklanmıştır.

1.Örnek

8482.10.10.00.11 GTİP da sınıflandırılan, dış çapı 9 mm’yi geçmeyen bilyalı rulmanlar, ithalatta standartlara uygunluk denetimi tebliğ kapsamında TAREKS e (Dış ticarette risk esaslı kontrol sistemi tebliğ) tabidir. Oysa 8482.20.00.00.00 GTİP da sınıflandırılan, konik makaralı rulmanlar TAREKS e tabi değildir.

Bilyalı rulmanları (8482.10.10.00.11), konik makaralı rulmanlar (8482.20.00.00.00) olarak beyan edilmesi durumunda, TAREKS e başvuru yapılmayacağından gerekli uygunluk belgesi de alınmayacaktır.

Bu durumda Gümrük Kanunun 235.Maddesinin 1.Fıkrasının (c) bendinde belirtilen

“Eşyanın ithali, belli kuruluşların vereceği ve gümrük idaresine ibrazı veya beyanı zorunlu olan lisans, izin, uygunluk belgesi veya bu belgeler yerine geçen bilgiye bağlı olmasına rağmen, eşya belge veya bilgiye tabi değilmiş ya da belge veya bilgi alınmış gibi beyanda bulunulduğunun tespit edilmesi hâlinde, varsa eşyanın fark gümrük vergilerinin alınmasının yanı sıra, gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilir.” hükmüne istinaden uygunluk belgesi alınamaması durumunda, gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası ile karşı karşıya kalınacaktır.

Konik makaralı rulmanları (8482.20.00.00.00), bilyalı rulmanlar (8482.10.10.00.11) olarak beyan edilmesi halinde, alınmaması gereken bir izin için TAREKS e başvuru yapılacağından, gereksiz yere zaman harcanarak ardiye ve başvuru masrafları yapılmış olacaktır.

2.Örnek

8483.10.21.90.00 GTİP da sınıflandırılan krank millerinde %4 gümrük vergisi %7 ilave gümrük vergisi vardır. Eklemli mil yerine, krank mili olarak beyan edilmesi durumunda ödenmemesi gereken %7 ilave gümrük vergisi ödeneceğinden fazladan vergi ödenerek maliyetlerin artmasına neden olunmaktadır.

Krank mili yerine eklemli mil olarak beyan edilmesi durumunda ise %7 ilave gümrük vergisi ödenmeyeceği için, bu durumun tespitinde Gümrük Kanunu’nun 234.Maddesinin 1.Fıkrasının (a) bendinde belirtilen “15 inci maddede belirtilen Gümrük Tarifesini oluşturan unsurlarda veya vergilendirmeye esas olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerinde aykırılık görüldüğü ve beyana göre hesaplanan ithalat vergileri ile muayene sonuçlarına göre alınması gereken ithalat vergileri arasındaki fark %5’i aştığı takdirde, ithalat vergilerinden ayrı olarak bu farkın üç katı para cezası alınır.” hükmüne istinaden üç katı para cezası ile karşı karşıya kalınacaktır.

Ticaret erbaplarınca GTİP’in doğru beyan edilmemesi durumunda vergilerin fazla ödenmesi, beyannamelerde düzeltme yapılması, vergilerin geri alınması veya gereksiz izinlerin alınması için ek iş gücü, eşyanın bekleme yapmasından dolayı ek ardiye ücretleri, siparişlerin tesliminin gecikmesi nedeniyle iş kayıpları ve en önemlisi de ticarette ek külfet oluşturacak ciddi cezalarla yüz yüz gelinmesi gibi olumsuz sonuçlarla karşı karşıya kalmamaları için Gümrük Tarife İstatistik Kodunun tespit edilmesine hassasiyetle yaklaşarak gereken önemi vermeleri gerekmektedir.